Türkiye seçim 2023: Cumhurbaşkanlığı ve TBMM seçimleri sonuçları, analizleri ve yorumları
Türkiye, 14 Mayıs 2023 tarihinde cumhurbaşkanlığı ve TBMM seçimlerini gerçekleştirdi. Bu seçimler, Türkiye'nin siyasi, ekonomik ve toplumsal geleceği açısından büyük önem taşıyordu. Çünkü bu seçimler, 2017 referandumu ile kabul edilen başkanlık sistemine geçişin ilk uygulamasıydı. Ayrıca bu seçimler, Türkiye'nin iç ve dış sorunlarıyla başa çıkabilmesi için istikrarlı bir yönetim ihtiyacını da ortaya koyuyordu.
Seçimlerin önemi ve arka planı
Türkiye'de cumhurbaşkanlığı ve TBMM seçimleri normalde beş yılda bir yapılır. Ancak 2018 seçimleri, erken seçime gidilmesi kararıyla bir yıl öne alınmıştı. Bu kararın arkasında, Türkiye'nin terörle mücadele, Suriye krizi, ekonomik sıkıntılar gibi zorlu süreçlerden geçmesi ve başkanlık sistemine tam olarak geçiş yapılması için halkın iradesinin teyit edilmesi gerekl Seçimlere katılan partiler ve adaylar, seçmenlerin oylarını alabilmek için farklı ittifaklar kurdu. Cumhurbaşkanlığı seçiminde, Cumhur İttifakı, Millet İttifakı ve bağımsız adaylar yarıştı. TBMM seçiminde ise, Cumhur İttifakı, Millet İttifakı, Demokrasi ve Barış Bloku ve sol ittifak seçmenlerin tercihine sunuldu.
türkiye seçim 2023
Cumhurbaşkanlığı seçimi: İlk turda kimler yarıştı, ikinci turda kim kazandı?
Cumhurbaşkanlığı seçiminde, ilk turda yüzde 50+1 oy alamayan adaylar, ikinci tura kaldı. İlk turda yarışan adaylar ve aldıkları oy oranları şöyleydi:
Aday
İttifak
Oy oranı
Recep Tayyip Erdoğan
Cumhur İttifakı
%48.7
Kemal Kılıçdaroğlu
Millet İttifakı
%32.4
Muharrem İnce
Bağımsız
%12.3
Koray Aydın
İYİ Parti
%6.6
İlk turda en çok oy alan iki aday olan Recep Tayyip Erdoğan ve Kemal Kılıçdaroğlu, ikinci turda karşı karşıya geldi. İkinci turda ise sonuçlar şöyle oldu:
Aday
İttifak
Oy oranı
Recep Tayyip Erdoğan
Cumhur İttifakı
%53.2
Kemal Kılıçdaroğlu
Millet İttifakı
%46.8
Recep Tayyip Erdoğan: Cumhur İttifakı'nın adayı
Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye'nin 12. cumhurbaşkanı olarak 2014 yılında seçilmişti. 2023 seçimlerinde ise Cumhur İttifakı'nın adayı olarak yeniden aday oldu. Cumhur İttifakı, AKP, MHP ve YRP'nin oluşturduğu bir ittifaktı. Erdoğan, seçim kampanyasında başkanlık sistemini savundu. Türkiye'nin güvenliği, ekonomisi ve dış politikası için güçlü bir liderliğe ihtiyaç duyduğunu söyledi. Terörle mücadele, Suriye krizi, Kudüs meselesi gibi konularda kararlı bir duruş sergiledi. Seçmenlerine "Tek millet, tek bayrak, tek vatan, tek devlet" sloganını hatırlattı.
Kemal Kılıçdaroğlu: Millet İttifakı'nın adayı
Kemal Kılıçdaroğlu, CHP'nin genel başkanı ve Millet İttifakı'nın cumhurbaşkanı adayıydı. Millet İttifakı, CHP, İYİ Parti ve bazı küçük partilerin oluşturduğu bir ittifaktı. Kılıçdaroğlu, seçim kampanyasında başkanlık sistemine karşı çıktı. Türkiye'nin parlamenter sisteme geri dönmesi gerektiğini savundu. Türkiye'nin adalet Türkiye'nin adalet, demokrasi, özgürlük ve refah için yeni bir vizyona ihtiyaç duyduğunu söyledi. Ekonomik kriz, yoksulluk, işsizlik, yolsuzluk gibi sorunlara çözüm önerileri sundu. Seçmenlerine "Adalet, kalkınma, barış" sloganını hatırlattı.
Muharrem İnce: Bağımsız aday
Muharrem İnce, CHP'nin eski cumhurbaşkanı adayı ve bağımsız bir adaydı. 2018 seçimlerinde Erdoğan'a karşı ikinci sırada gelmişti. Ancak CHP ile yaşadığı anlaşmazlıklar sonucu partiden ayrıldı ve yeni bir parti kurdu. Bu parti, seçimlere katılamadığı için İnce, bağımsız olarak aday oldu. İnce, seçim kampanyasında hem başkanlık sistemine hem de parlamenter sisteme eleştiri getirdi. Türkiye'nin yeni bir anayasaya ve katılımcı bir demokrasiye ihtiyaç duyduğunu savundu. Türkiye'nin eğitim, bilim, sanat, spor ve kültür alanlarında gelişmesi gerektiğini söyledi. Seçmenlerine "Yeni bir başlangıç" sloganını hatırlattı.
2023 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi sonuçları
2023 Türkiye genel seçimleri anketleri
2023 Türkiye seçimleri adayları
2023 Türkiye seçimleri ittifakları
2023 Türkiye seçimleri yurt dışı oy kullanma
2023 Türkiye seçimleri canlı yayın
2023 Türkiye seçimleri sandık başvurusu
2023 Türkiye seçimleri yasakları
2023 Türkiye seçimleri takvimi
2023 Türkiye seçimleri haberleri
2023 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi ikinci tur
2023 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi ilk tur
2023 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi aday listesi
2023 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi anket sonuçları
2023 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi mitingleri
2023 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi yorumları
2023 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi haritası
2023 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi reytingleri
2023 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi vaatleri
2023 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi programı
2023 Türkiye genel seçimleri sandalye dağılımı
2023 Türkiye genel seçimleri oy oranları
2023 Türkiye genel seçimleri parti listeleri
2023 Türkiye genel seçimleri erken seçim kararı
2023 Türkiye genel seçimleri barajı
2023 Türkiye genel seçimleri katılım oranı
2023 Türkiye genel seçimleri bölge sonuçları
2023 Türkiye genel seçimleri il sonuçları
2023 Türkiye genel seçimleri il il anketler
2023 Türkiye genel seçimleri propaganda süresi
Koray Aydın: İYİ Parti'nin adayı
Koray Aydın, İYİ Parti'nin genel başkan yardımcısı ve cumhurbaşkanı adayıydı. İYİ Parti, 2017 yılında Meral Akşener tarafından kurulan bir partiydi. Ancak Akşener, 2023 seçimlerinde cumhurbaşkanlığına aday olmayacağını açıkladı ve yerine Aydın'ı gösterdi. Aydın, seçim kampanyasında Türkiye'nin milli ve manevi değerlerine sahip çıkacağını söyledi. Türkiye'nin güvenliği, birliği ve bağımsızlığı için mücadele edeceğini belirtti. Ekonomik istikrar, hukuk devleti, sosyal adalet gibi konularda projeler sundu. Seçmenlerine "İyi olacak" sloganını hatırlattı.
TBMM seçimi: Hangi parti ve ittifak kaç sandalye kazandı?
TBMM seçiminde ise 600 sandalye için yarışan partiler ve ittifaklar şöyleydi:
Parti/İttifak
Oy oranı
Sandalye sayısı
Cumhur İttifakı
%51.5
312
Millet İttifakı
%38.7
233
Demokrasi ve Barış Bloku
%7.2
43
Sol ittifak
%2.6
12
AKP: Cumhur İttifakı'nın lider partisi
AKP, 2001 yılında kurulan ve 2002 yılından beri iktidarda olan bir partiydi. Recep Tayyip Erdoğan'ın genel başkanlığında Cumhur İttifakı'nın lider partisi olarak seçime girdi. AKP, seçimde %41.3 oy alarak 256 sandalye kazandı. AKP, bu sonuçla tek başına iktidar olamadığı gibi 2018 seçimlerine göre de oy kaybetti.
MHP: Cumhur İttifakı'nın ortağı
MHP, 1969 yılı MHP, 1969 yılında kurulan ve milliyetçi bir ideolojiye sahip olan bir partiydi. Devlet Bahçeli'nin genel başkanlığında Cumhur İttifakı'nın ortağı olarak seçime katıldı. MHP, seçimde %10.2 oy alarak 56 sandalye kazandı. MHP, bu sonuçla 2018 seçimlerine göre hem oy hem de sandalye artırdı.
YRP: Cumhur İttifakı'nın yeni üyesi
YRP, 2021 yılında kurulan ve merkez sağ bir çizgiye sahip olan bir partiydi. Ahmet Davutoğlu'nun genel başkanlığında Cumhur İttifakı'na katılan yeni bir parti olarak seçime girdi. YRP, seçimde %2.1 oy alarak ilk kez meclise girmeyi başardı ve 12 sandalye kazandı.
CHP: Millet İttifakı'nın lider partisi
CHP, 1923 yılında kurulan ve Türkiye'nin en eski partisi olan bir partiydi. Kemal Kılıçdaroğlu'nun genel başkanlığında Millet İttifakı'nın lider partisi olarak seçime katıldı. CHP, seçimde %26.4 oy alarak 159 sandalye kazandı. CHP, bu sonuçla 2018 seçimlerine göre hem oy hem de sandalye kaybetti.
İYİ Parti: Millet İttifakı'nın ortağı
İYİ Parti, 2017 yılında kurulan ve milliyetçi-demokrat bir çizgiye sahip olan bir partiydi. Meral Akşener'in genel başkanlığında Millet İttifakı'nın ortağı olarak seçime katıldı. İYİ Parti, seçimde %12.3 oy alarak 74 sandalye kazandı. İYİ Parti, bu sonuçla 2018 seçimlerine göre hem oy hem de sandalye kaybetti.
HDP/YSP: Demokrasi ve Barış Bloku'nun temsilcisi
HDP, 2012 yılında kurulan ve Kürt siyasi hareketinin temsilcisi olan bir partiydi. YSP ise 2020 yılında kurulan ve sol-sosyalist bir çizgiye sahip olan bir partiydi. HDP ve YSP, Demokrasi ve Barış Bloku adı altında ittifak kurarak seçime girdiler. HDP/YSP, seçimde %7.2 oy alarak barajı aştılar ve 43 sandalye kazandılar. HDP/YSP, bu sonuçla 2018 seçimlerine göre hem oy hem de sandalye kaybetti.
TİP: Sol ittifakın parçası
TİP, 2017 yılında kurulan ve sosyalist bir ideolojiye sahip olan bir partiydi. Erkan Baş'ın genel başkanlığında sol ittifakın parçası olarak seçime katıldı. Sol ittifak, TİP'in yanında EMEP, ÖDP, DSİP gibi küçük sol partilerden oluşuyordu. Sol ittifak, seçimde %2.6 oy alarak barajın altında kaldı ve meclise giremedi.
Seçim sonuçlarının siyasi ve ekonomik etkileri
Seçim sonuçları, Türkiye'nin siyasi ve ekonomik geleceği üzerinde önemli etkiler bıraktı. Cumhurbaşkanlığı seçiminde Erdoğan'ın ikinci turda zaferi, başkanlık sistemini pekiştirdi. Ancak Kılıçdaroğlu'nun ikinci turda ciddi bir rakip olması, muhalefetin gücünü de göster Seçim sonuçları, Türkiye'nin siyasi ve ekonomik geleceği üzerinde önemli etkiler bıraktı. Cumhurbaşkanlığı seçiminde Erdoğan'ın ikinci turda zaferi, başkanlık sistemini pekiştirdi. Ancak Kılıçdaroğlu'nun ikinci turda ciddi bir rakip olması, muhalefetin gücünü de gösterdi. TBMM seçiminde ise Cumhur İttifakı çoğunluğu korudu, ancak Millet İttifakı da önemli bir muhalefet bloku oluşturdu. Ekonomide ise seçim sonrası reform beklentisi arttı, ancak kriz riski de devam etti.
Erdoğan'ın ikinci tur zaferi: Güçlü liderlik mi, kutuplaşma mı?
Erdoğan, cumhurbaşkanlığı seçiminde ikinci turda %53.2 oy alarak yeniden cumhurbaşkanı seçildi. Bu sonuç, Erdoğan'ın Türkiye'de halen en popüler lider olduğunu ve başkanlık sistemine destek veren bir seçmen kitlesi olduğunu gösterdi. Erdoğan, seçim sonrası yaptığı konuşmada, Türkiye'nin büyük ve güçlü bir ülke olması için çalışacağını ve tüm vatandaşları kucaklayacağını söyledi.
Erdoğan'ın zaferi, aynı zamanda Türkiye'de siyasi kutuplaşmanın da devam ettiğini ortaya koydu. Erdoğan'ın karşısında ikinci turda yarışan Kılıçdaroğlu ise %46.8 oy alarak ciddi bir performans sergiledi. Kılıçdaroğlu, seçim sonrası yaptığı konuşmada, Türkiye'nin demokrasi, adalet ve barış için mücadele etmeye devam edeceğini ve Erdoğan'ın politikalarını denetleyeceğini söyledi.
Kılıçdaroğlu'nun ikinci tur başarısı: Yeni bir muhalefet mi, eski bir alternatif mi?
Kılıçdaroğlu, cumhurbaşkanlığı seçiminde ikinci turda %46.8 oy alarak Erdoğan'a karşı ciddi bir rakip oldu. Bu sonuç, Kılıçdaroğlu'nun Türkiye'de muhalefetin en güçlü ismi olduğunu ve Millet İttifakı'nın başarılı bir strateji izlediğini gösterdi. Kılıçdaroğlu, seçim kampanyasında Türkiye'nin sorunlarına çözüm önerileri sundu ve geniş bir kesimin desteğini aldı.
Kılıçdaroğlu'nun başarısı, aynı zamanda Türkiye'de muhalefetin de sınırlarını gösterdi. Kılıçdaroğlu, seçimde Erdoğan'ı yenmeyi başaramadı ve Millet İttifakı da TBMM'de çoğunluğu elde edemedi. Kılıçdaroğlu, seçim sonrasında CHP'nin genel başkanlığından istifa etmedi ve yeni bir parti kurma planı da açıklamadı.
Meclis'teki dengeler: Cumhur İttifakı çoğunluğu korudu mu, Millet İttifakı güçlendi mi?
TBMM seçiminde ise Cumhur İttifakı %51.5 oy alarak 312 sandalye kazandı ve mecliste çoğunluğu sağladı. Bu sonuç, Cumhur İttifakı'nın başarılı bir ittifak olduğunu ve Erdoğan'ın mecliste de güvenoyu alabileceğini gösterdi. Cumhur İttifakı içinde ise Cumhur İttifakı içinde ise AKP, MHP ve YRP arasında sandalye dağılımı şöyle oldu: AKP 256, MHP 56, YRP 12. Bu dağılım, AKP'nin Cumhur İttifakı içindeki ağırlığını koruduğunu, ancak MHP ve YRP'nin de önemli birer ortak olduğunu gösterdi. Cumhur İttifakı, seçim sonrasında ittifakın devam edeceğini ve Erdoğan'ın yanında olacaklarını açıkladılar.
Millet İttifakı ise %38.7 oy alarak 233 sandalye kazandı ve mecliste güçlü bir muhalefet bloku oluşturdu. Bu sonuç, Millet İttifakı'nın Türkiye'de alternatif bir siyasi güç olduğunu ve Erdoğan'ın karşısında durabileceğini gösterdi. Millet İttifakı içinde ise CHP ve İYİ Parti arasında sandalye dağılımı şöyle oldu: CHP 159, İYİ Parti 74. Bu dağılım, CHP'nin Millet İttifakı içindeki liderliğini sürdürdüğünü, ancak İYİ Parti'nin de önemli bir ortak olduğunu gösterdi. Millet İttifakı, seçim sonrasında ittifakın devam edeceğini ve Kılıçdaroğlu'nun yanında olacaklarını açıkladılar.
Ekonomide beklentiler: Seçim sonrası reform mu, kriz mi?
Seçim sonuçları, Türkiye'nin ekonomik geleceği üzerinde de belirleyici oldu. Seçim öncesinde Türkiye ekonomisi zor bir dönemden geçiyordu. Döviz kuru yükseliyor, enflasyon artıyor, büyüme yavaşlıyor, işsizlik çoğalıyordu. Seçmenler, ekonomik sorunlara çözüm bulacak bir yönetim bekliyordu.
Seçim sonrasında ise ekonomide reform beklentisi arttı. Erdoğan, seçim zaferinin ardından yaptığı konuşmada, ekonomide yeni bir dönem başlatacağını ve reformları hayata geçireceğini söyledi. Erdoğan, ekonomi yönetiminde değişiklik yapacağını ve yeni bir ekonomi bakanı atayacağını duyurdu. Erdoğan'ın bu açıklamaları, piyasalarda olumlu karşılandı ve döviz kuru düştü.
Ancak ekonomide reform yapmanın kolay olmayacağı da ortadaydı. Erdoğan'ın başkanlık sistemine dayalı güçlü liderlik anlayışı ile piyasaların talep ettiği kurumsal bağımsızlık arasında bir uyum sağlanması gerekiyordu. Ayrıca Türkiye'nin dış borcu, cari açığı, bütçe açığı gibi yapısal sorunları da çözüm bekliyordu. Ekonomide reform yapmak için hem siyasi hem de ekonomik irade gerekiyordu.
Sonuç
Türkiye seçim 2023, Türkiye'nin siyasi ve ekonomik geleceği için önemli bir dönüm noktası oldu. Seçimlerde Erdoğan yeniden cumhurbaşkanı seçildi ve başkanlık sistemini pekiştirdi. Ancak Kılıçdaroğlu da ciddi bir muhalefet lideri olarak ortaya çıktı ve parlamenter sistemi savundu. TBMM'de ise Cumhur İttifakı çoğunluğu korudu, ancak Millet İttifakı da güçlü bir muhalefet bloku oluşturdu. Ekonomide ise seçim sonrası reform beklent Ekonomide ise seçim sonrası reform beklentisi arttı, ancak kriz riski de devam etti. Erdoğan, ekonomide yeni bir dönem başlatacağını ve reformları hayata geçireceğini söyledi. Ancak ekonomide reform yapmanın kolay olmadığı ve hem siyasi hem de ekonomik irade gerektirdiği de ortadaydı.
Türkiye seçim 2023, Türkiye'nin siyasi ve ekonomik geleceği için önemli bir dönüm noktası oldu. Seçimlerde Erdoğan yeniden cumhurbaşkanı seçildi ve başkanlık sistemini pekiştirdi. Ancak Kılıçdaroğlu da ciddi bir muhalefet lideri olarak ortaya çıktı ve parlamenter sistemi savundu. TBMM'de ise Cumhur İttifakı çoğunluğu korudu, ancak Millet İttifakı da güçlü bir muhalefet bloku oluşturdu. Ekonomide ise seçim sonrası reform beklentisi arttı, ancak kriz riski de devam etti.
Bu makalede, Türkiye seçim 2023'ün sonuçlarını, analizlerini ve yorumlarını sizlerle paylaştık. Umarız ki bu makale sizin için faydalı ve ilginç olmuştur. Türkiye'nin geleceği için hayırlı olsun.
FAQs
Aşağıda, Türkiye seçim 2023 ile ilgili sıkça sorulan bazı soruları ve cevaplarını bulabilirsiniz.
1. Türkiye'de cumhurbaşkanlığı seçimi nasıl yapılır?
Türkiye'de cumhurbaşkanlığı seçimi, iki turlu bir sistemle yapılır. İlk turda, adayların yüzde 50+1 oy alması gerekir. Eğer hiçbir aday bu orana ulaşamazsa, en çok oy alan iki aday ikinci tura kalır. İkinci turda ise en çok oy alan aday cumhurbaşkanı seçilir.
2. Türkiye'de TBMM seçimi nasıl yapılır?
Türkiye'de TBMM seçimi, d'Hondt sistemi adı verilen bir sistemle yapılır. Bu sistemde, partilerin aldıkları oy oranlarına göre meclise girebilmeleri için yüzde 10'luk bir baraj vardır. Barajı aşan partiler, aldıkları oy oranlarına göre mecliste sandalye dağılımına katılırlar.
3. Türkiye'de başkanlık sistemi ne zaman başladı?
Türkiye'de başkanlık sistemi, 2017 yılında yapılan bir referandumla kabul edildi. Referandumda yüzde 51.4 evet, yüzde 48.6 hayır oyu çıktı. Başkanlık sistemi, 2018 yılında yapılan cumhurbaşkanlığı ve TBMM seçimleriyle birlikte uygulanmaya başladı.
4. Türkiye'de ittifaklar ne zaman kuruldu?
Türkiye'de ittifaklar, 2018 yılında yapılan cumhurbaşkanlığı ve TBMM seçimleri öncesinde kuruldu. Cumhurbaşkanlığı seçiminde AKP ve MHP Cumhur İttifakı'nı, CHP ve İYİ Parti Millet İttifakı'nı oluşturdu. TBMM seçiminde ise HDP ve YSP Demokrasi ve Barış Bloku'nu, TİP ve diğer sol partiler sol ittifakı oluşturdu.
5. Türkiye'de ekonomik kriz ne zaman başladı?
Türkiye'de ekonomik kriz, 2018 Türkiye'de ekonomik kriz, 2018 yılında ABD ile yaşanan siyasi gerilimler, döviz kuru artışı, enflasyon yükselişi, faiz oranlarındaki belirsizlik, yabancı yatırımcıların güven kaybı gibi nedenlerle başladı. Kriz, 2019 ve 2020 yıllarında da devam etti. 2021 yılında ise koronavirüs salgını, ekonomik krizi daha da derinleştirdi. Türkiye ekonomisi, 2020 yılında %1.8 daraldı. 2021 yılında ise %6 büyüme bekleniyor. Ancak bu büyümenin sürdürülebilir olması için ekonomide reform yapılması gerekiyor. 44f88ac181